De afgelopen weken wordt er gespot met alle wielerwetten. Ook in de Amstel Gold Race weer, waar Phillipe Gilbert, de man die helemaal alleen het gat naar Andy Schleck dicht reed, ook nog won boven op de Cauberg. In onze vorige blogs hebben wij aandacht besteed aan nieuwe ontwikkelingen binnen de wielersport. Van de onzinnige oortjes discussie tot aan nieuwe tactieken die de sport aantrekkelijker kunnen maken. In dit laatste deel verleggen wij de aandacht naar de betrokkenheid van de fan. Wie wel eens een wielerwedstrijd bezocht heeft weet dat het erg bijzonder is hoe benaderbaar de renners zijn en hoe dicht je als supporter bij de sporter komt. Deze betrokkenheid maakt van een wielerwedstrijd bezoeken een waar feestje. Deze beleving zou ook via de media meer benaderd kunnen worden. Hoe kan ‘het nieuwe wielrennen’ beter gebruik maken van ‘sport 2.0’?
Door het inzetten van internet, sociale media en mobiele technologie kan de sportbeleving vergroot worden. Gijsbregt Brouwer introduceerde hiervoor de term sport 2.0. Janne Kuipers heeft onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van sport 2.0. Hij kwam tot de conclusie dat sport 2.0 kan zorgen voor (1) meer interactie tussen sportorganisatie, sporter en sportliefhebber, (2) er een toegevoegde laag kan ontstaan bovenop de sportbeleving en (3) het de mogelijkheid biedt om de sportliefhebber centraal te plaatsen binnen de sportbeleving. Hoe zou dit ingevuld kunnen worden voor de wielersport?
Interactie
Veel sportorganisaties duiken momenteel op de mogelijkheden en kansen die de sociale media bieden. Voorloper is de NBA die niet alleen de fans extra content bieden via sociale media, maar ook de interactie weten te bevorderen. Rondom de NBA finals worden er 65 miljoen tweets per dag verstuurd door basketbalfans, waaruit een hoge fanbetrokkenheid blijkt en waar veel interactie plaats vindt. Passieve sportbeleving wordt sociaal. Een ander goed voorbeeld uit de Verenigde Staten is het 'connected stadium'. Hierbij wordt de bezoeker van het America football stadion niet alleen van extra informatie voorzien over de wedstrijd, maar ook worden de sociale media ingezet om de dienstverlening te verbeteren.
In de wielersport heeft Twitter mede dankzij Lance Armstrong een grote vlucht genomen. Veel wielrenners geven een inkijkje in hun leven. Er wordt getwitterd over de trainingsschema’s, de omstandigheden om de wedstrijd heen, leuke anekdotes en uitslagen van de kleinere wedstrijden. Voor de wielerliefhebber heeft dit zeker meerwaarde, al blijkt er nog weinig sprake te zijn van interactie met de fan. De renners weten zichzelf in ieder geval goed te vermarkten via Twitter. De Rabobank wielerploeg probeert hier nog wat meer uit te halen door interactie tussen fans te vergroten met Rabosport Now. De meerwaarde hiervan kan zijn dat wielerfans tijdens de race met elkaar kunnen discussiëren over de wedstrijd, maar ook af kunnen spreken om het fietsen zelf in praktijk te brengen. Dit komt echter nog niet zo snel van de grond als in de USA.
Toegevoegde laag
Waar de sportbeleving verbreed wordt door het volgen van de renners tijdens het gehele seizoen, kan de passieve sportbeleving verdiept worden door het toepassen van een tweede scherm. Steeds meer mensen begonnen al met de laptop op schoot commentaar te geven via sociale media op hetgeen zich op televisie afspeelde, maar met de opkomst van de tablets heeft dit nog een grotere vlucht genomen. Naast de interactie tussen de verschillende kijkers is het vooral de extra informatie die de liefhebber doet watertanden. De NOS heeft dit principe toegepast op het voetbal, de Rabobank doet voor het wielrennen hetzelfde met hun 'cycling app'. Maar deze verbleken nog een beetje bij de mogelijkheden die de Formule 1 app geeft. Het lastige van de Formule 1 is dat je meestal maar één of enkele coureurs over het ciruit tegelijk kunt volgen. De regie bepaalt, wat het voor de fan van een specifieke coureur vaak lastig maakt de eigen favoriet te blijven volgen tijdens de race. Met de Formule 1 app kan de kijker zelf beslissen welke coureur hij wil volgen. Daarnaast kan de gebruiker constant alle tijden, snelheden en dergelijke in beeld krijgen en heeft hij een volledig overzicht op wat er zich binnen de race afspeelt.
Meer transpatantie zal de sport echter nog verder brengen. Teamorders waren in het verleden niet toegestaan bij de Formule 1. In het afgelopen seizoen ontving renstal Ferrari een boete van $100.000 omdat Felipe Massa de opdracht gekregen zou hebben om zijn teammaat Fernando Alonso voor te laten gaan tijdens de Grandprix op Hockenheim. De regel die renstallen verbiedt om stalorders uit te vaardigen verdwijnt met ingang van het huidige race seizoen. De FIA (Fédération Internationale de l'Automobile) blijft er echter nauwkeurig op toe zien dat de teams hun sport niet in diskrediet brengen met bepaalde acties. Daarnaast heeft de FIA besloten de transparantie te bevorderen binnen de Formule 1, door vanaf 2012 nog meer communicatie open stellen voor het publiek.
In zijn brief aan UCI voorman Pat McQuaid schreef wielrenner Jens Voigt wel wat te voelen voor de open communicatie zoals deze in de Formule 1 gehanteerd wordt. Martin Whitmarsh, die de leiding heeft over het Formule 1 team McLaren Mercedes, geeft aan meer openheid te willen creëren in de autosport, om op die manier de sport aantrekkelijker te maken voor de kijkers: “de barrière tussen de teams en de fans moet verkleint worden,” aldus Whitmarsh. Jens Voigt is het eens met Whitmarsh en hij denkt dat door het open stellen van de communicatie voor het publiek de wielersport bewijst modern te zijn en dat het bovendien veel attractiever wordt voor de fans om de wielersport te volgen. In een recent verschenen blog op Sport28 schetste Martin Breedijk een tweetal scenario’s voor de UCI om met de nieuwe communicatie om te gaan: een Sport 1.0 scenario waarin de UCI het gebruik van de oortjes gaat verbieden of een Sport 2.0 scenario waarin de communicatie open gesteld wordt voor kijkers. Jens Voigt lijkt duidelijk te kiezen voor het Sport 2.0 scenario in de wielersport.
De wielersport heeft inmiddels een eerste stap in deze richting gezet met camera’s in de volgwagens. Ploegleider Erik Dekker erkent dat het voor ploegleiders lastig is en enige aanpassing vraagt op manier waarop de tactiek gecommuniceerd wordt. Hij is echter wel zo reëel om aan te geven dat dit wel de toekomst heeft. Het zou nog veel verder kunnen gaan. Wielerenner George Hincapie opperde al een camera in de helm, om het gevoel van de renners nog meer te benadrukken. Wielrennen is bij uitstek een sport waarbij meer informatie de sportbeleving van de kijker zou kunnen vergroten. Bij veel bergetappes is het overzicht vaak weg, is het onduidelijk wat de verschillen onderling zijn en welke renner in welke groep zit. Dit moet met een GPS systeem op de fiets en een applicatie toch op te lossen zijn? Gewoon de routekaart in beeld en de verschillende groepjes als stippen over de kaart laten bewegen. Even aanklikken om te zien welke renner in welke groep zit. Waarom bestaat dit nog niet? Sommige wielerliefhebbers willen verder gaan. Hartslagen in beeld, getrapte wattages, etcetera. Wellicht gaat het te ver, wellicht geeft het andere renners te veel informatie, voor de volgers is het in ieder geval het overwegen waard. UCI laat deze app maar komen!
Liefhebber centraal
De verbinding tussen passieve sportbeleving en actieve sportbeleving brengt ook nog enorm veel nieuwe mogelijkheden met zich mee. Virtual reality maakt het nu al mogelijk om zelf het parcours te fietsen van de Tour de France of de belangrijkste klassiekers. Een video voor je op het scherm maakt het net echt. Ook kan je trainen met de profs of juist virtuele wedstrijden aangaan met jouw vrienden. Hier kan nog meer aangehaald worden als er daadwerkelijk aangesloten wordt op de passieve sportbeleving. Als ik Luik-Bestenaken-Luik op televisie kijk, waarom zou dan de laatste 25 km niet even kunnen aansluiten bij het peloton en de finale meefietsen op de hometrainer, terwijl ik mij op het scherm tussen de toppers waan. Technologisch moet dit al mogelijk zijn. Ga eens na wat dit doet met de sportbeleving!
Nog een kans zijn de wielertoeristen die echt de bekende routes opzoeken tijdens vakanties of trainingskampen. De Amstel Gold Race heeft hier een uniek initiatief gestart om naast een permanente bewegwijzering ook voor een permanent tijdregistratie systeem te zorgen. Door lussen in de weg en een scherm op de top van bijvoorbeeld de Cauberg krijgt de toerist direct zijn of haar tijd door. Hier is nog veel in te winnen. Tijden direct delen via sociale media, wedstrijden met vrienden of vergelijken met de toppers, waarom niet? Volgens Gijsbregt Brouwer zijn de mogelijkheden op het gebied van 'smart gear' nog lang niet ten einde. Naast feedback op prestaties tijdens het sporten, behoort coaching tot de mogelijkheden, net als visuele feedback of belevingselementen via de deels virtual reality bril. In de wintersport is deze al ontwikkeld, nu nog in de wielersport. In de nabije toekomst staat de wielerliefhebber echt centraal en kunnen wij eindelijk koersen met de grote mannen.
Conclusie
De afgelopen weken hebben wij met dit drieluik laten zien dat er een grote meerwaarde is voor de wielersport wanneer deze transparanter wordt, mede door de inzet van sociale media. Meer transparantie zorgt voor betere informatievoorziening naar de fan, zodat de sport beter begrepen wordt. Ook ontstaat er een soort sociale controle, waardoor de excessen die de sport jarenlang geteisterd hebben, minder vaak voor zullen komen. Daarnaast kan het de sportbeleving door de fan alleen maar versterken. Ondanks alle kansen die er liggen in deze nieuwe media, blijft het geheim van de wielersport toch het overwinnen van de natuurlijke obstakels, het dicht bij de sporter kunnen komen en de enorme beleving en samenhorigheid tussen de fans. Want eniks heeft de beleving van het daadwerkelijk bezoeken van de Tour de France in bocht 7 van de Alpe d’Huez. De nieuwe sportbeleving is een leuke aanvulling, maar zal de oude sportbeleving nooit vervangen.
