Een uitspraak van het Hooggerechtshof van de Europese Unie lijkt de markt voor sportrechten (en alle andere content) compleet op zijn kop te gaan zetten: het is niet (meer) illegaal om een buitenlandse settop box of satellietverbinding te gebruiken om sport te bekijken. Concreet gaat het om de decoder kaarten, die net als alle andere goederen en diensten vallen onder het vrij verkeer van goederen en diensten in Europa. De zaak wordt vergeleken met het Bosman arrest, dat in de jaren negentig de markt voor spelertransfers op zijn kop zette.
De zaak en de uitspraak van het Europese Hof
Een dame die een pub in Portsmouth exploiteert en de Premier League vertoont voor haar gasten, gebruikt in plaats van het dure BSkyB abonnement een goedkoop Grieks abonnement. In plaats van £ 1.000 per maand betaalt zij £ 800 per jaar. Een verschil van bijna 94%. BSkyB die miljarden voor de rechten op de Engelse Premier League betaalt en honderden miljoenen verdient aan pubs en bedrijven die de EPL uitzenden is gaan jagen op deze pubs. Deze dame besloot echter naar de rechter te stappen en daarmee lijkt het erop dat BSkyB de doos van Pandora heeft geopend:
De gevolgen van deze uitspraak
Het is een enorme uitspraak en er zal op delen vast nog verdere jurisprudentie ontstaan. Nu is al duidelijk dat: een individu de goedkoopste Europese decoder kaart mag gebruiken om thuis TV te kijken naar sport (en andere vormen van content, zoals films en series). In de kroeg mag dit niet als de rechtenhouder in de uitzending veel eigen elementen toevoegt waarvan hij wel de intellectuele rechten heeft. Dit is een enorme stap vooruit voor de Europese consument en gaat alle organisaties die content distribueren (hard) raken: van iTunes en Spotify tot Sky en Eurosport tot alle filmdistributiehuizen. Verschillende tarieven voor verschillende landen hanteren is niet meer mogelijk. Dit is overigens een speerpunt van onze eigen Neelie Kroes, die als Eurocommissaris van de digitale agenda zich groen en geel ergert aan de verschillende prijzen per land. Dus dit kan wel eens hoog op de Europese agenda komen te staan.
Minstens even belangrijk is dat de rechtenhouders hun rechten binnen Europa niet voor verschillende bedragen mogen verkopen. Dus KNVB, Eredivisie, UEFA, maar ook NBA, NFL, FC Barcelona, Manchester United en consorten dienen één rechtenpakket voor de hele EU te verkopen. De EU stelt dat het per land verkopen van deze rechten "onverenigbaar" is met het fundament van het Europees verdrag om te komen tot één interne markt. Het meest logische gevolg lijkt dat de prijzen voor (sport)rechten zullen dalen, aangezien de verschillende prijzen per land vooral een prijsopdrijvend effect hadden.
Hoe nu verder?
De markt van sportrechten is een ingewikkelde, veel bureau's en nog meer juristen verdienen handen met geld alleen met het kopen en verkopen van deze rechten. Buiten de EU zal dit nog wel doorgaan met groeimarkten als het Midden-Oosten en het Verre Oosten als belangrijkste pilaar. Maar binnen Europa lijkt er eindelijk paal en perk gesteld te gaan worden aan de nodeloze prijsdifferentiatie. België is straks niet goedkoper meer dan Nederland als het gaat om voetbal op TV, iTunes op je telefoon of films op je laptop. Met de opkomst van veel content via internet en de verschuiving van het eerste scherm (TV) naar het tweede scherm (tablet/smartphone), zal dit ook steeds belangrijker worden. Alle content is digitaal en bereikbaar voor iedereen, straks ook tegen dezelfde prijs. De idioot hoge prijzen voor sportrechten krijgen een gevoelige knauw. En zoals ik al een tijdje voorspel, zal dit een louterende werking hebben op de branche.
