In Nou Camp, het stadion van FC Barcelona, vindt op 19 en 20 november de dertiende conferentie plaats van het European Football for Development Network (EFDN). Dit netwerk verbindt inmiddels bijna tachtig betaald voetbalclubs in Europa. Van FC Barcelona tot Notts County. Al deze clubs, en ook verschillende liga’s, zien de meerwaarde van de maatschappelijke rol van voetbal. Bovendien kunnen MVO-projecten leiden tot meer inkomsten, maar dat aspect wordt nog onderschat.
EFDN mag diverse grote clubs als FC Barcelona, AFC Ajax, FC Chelsea, FC Celtic, Benfica, Juventus, Feyenoord, Schalke 04, PSV Eindhoven, Paris Saint Germain, Shakhtar Donetsk en kleine clubs zoals FC Emmen, Greenock Morton, KAS Eupen en Notts County tot lid rekenen. De laatste is de oudste voetbalclub ter wereld.
Tevens zijn drie liga’s aangesloten bij EFDN: de Belgische Pro League, The Scottish Professional Football League Trust (SPFL Trust) en de prestigieuze Premier League in Engeland. EFDN werkt samen met strategische partners zoals European Club Association (ECA), the Football Business Academy (FBA), the International Football Business Institute (IFBI), UEFA Foundation for Children en Football Against Racism Europe (FARE).
EFDN is een Europese netwerkorganisatie van voetbalgerelateerde organisaties die zich verbonden voelen door het idee van maatschappelijke verantwoordelijkheid van het betaald voetbal. De betrokken organisaties hebben een gezamenlijke passie om op Europese schaal met elkaar samen te werken.
Het EFDN-netwerk zet de kracht van voetbal in voor sociale ontwikkeling. EFDN geeft steun aan initiatieven van haar netwerkleden om voetbal te gebruiken om verschillende doelgroepen in hun gemeenschappen te bereiken. Men verzamelt relevante kennis en deelt deze kennis met haar leden. Voorbeelden zijn impactstudies, adviezen voor het opzetten van een MVO-afdeling en handleidingen voor afzonderlijke MVO-projecten zoals Walking Football en Playing for Succes.
EFDN is een initiatief van Hubert Rovers. Hij was in het verleden directeur van Teamplay@NAC, de maatschappelijke organisatie van NAC Breda. In 2014 was Rovers voor korte tijd werkzaam bij de stichting Meer dan Voetbal. Deze organisatie zette zich in om de kracht van het Nederlandse voetbal te gebruiken voor de samenleving. Zij adviseerde Nederlandse betaald voetbalclubs hun sociale rol te spelen in de lokale samenleving. Eind 2015 ging de stichting Meer dan Voetbal op in de Eredivisie CV (ECV).
Inmiddels had Hubert Rovers niet stil gezeten. Hij investeerde eigen geld en tijd om een Europees intuïtief voor de maatschappelijke rol van het betaald voetbal op te zetten. Hij toonde zich een gepassioneerde ondernemer: “We hadden 10.000 euro gespaard voor een nieuwe keuken thuis. Maar ik wilde dat geld investeren in een poging een nieuw Europees netwerk op te bouwen van betaald voetbalclubs die MVO belangrijk vinden voor de voetbalorganisatie. Samen met mijn vrouw besloten we het geld daarvoor te gebruiken. Ik heb vervolgens een aantal voetbalclubs in Europa bezocht en gelobbyd voor het initiatief. Mijn inspanningen waren succesvol. Een aantal Europese voetbalclubs was bereid zich te binden aan een nieuwe netwerkorganisatie voor MVO in het Europese betaald voetbal: het European Football for Development Network (EFDN)."
Tot deze clubs behoorden Feyenoord, KAA Gent, Fulham FC, Tottenham Hotspur FC, Valerenga Fotbal, VfL Wolfsburg en Anorthosis Famagusta. Zij traden als eerste toe tot de EFDN en mogen dan ook gezien worden als founding fathers van het netwerk (Strooband 2019).
EFDN richt zich niet op het voetbal zelf, maar op de maatschappelijke rol van voetbal. Maatschappelijke verantwoordelijkheid van voetbalorganisaties is daarbij het kernpunt. Die verantwoordelijkheid gaat primair over de kernprocessen van de bvo. Zo speelt bij accommodatiebeheer van de club duurzaamheid een rol. Bij de marketing kan het thema mensenrechten in het geding zijn.
Dat is zichtbaar in de publieke discussies op dit moment over trainingskampen en profijtelijke vriendschappelijke wedstrijden van Ajax en PSV in Qatar. Als het gaat om het besturen van de BVO is Good Governance een majeur thema: stakeholdersdraagvlak voor de organisatie, democratische principes, checks and balances in het organisatiemodel, etc. (De Leeuw & Van den Heuvel 2016).
Daarnaast kan de BVO haar merknaam gebruiken om de maatschappij op een positieve manier te beïnvloeden. Ze kan dat doen door bepaalde projecten zoals Walking Football, Respect12, Scoren voor Gezondheid, Street League, Playing for Succes en Football Memories. Ook zijn er goede doelen-projecten zoals Ajax met de VUmc Kinderkliniek en Feyenoord met het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis. Deze projecten van BVO’s vallen meer onder ‘filantropie’.
'Steeds meer ondernemingen willen sociale impact realiseren met hun sponsoreuro’s'
In de samenleving is veel waardering voor deze activiteiten van BVO’s. Vaak worden ze gezien als het hart van de maatschappelijke rol van betaald voetbalclubs. Maar dat is een misverstand. MVO begint bij het maatschappelijke verantwoord organiseren van de kernprocessen. Met de maatschappelijke projecten kun je als BVO verder iets teruggeven aan de samenleving. De club kan daarmee naast sportieve, culturele en commerciële waarden ook publieke waarden realiseren.
Daarnaast zijn ze ook heel goed aan te wenden in de marketing van de BVO. Rovers: “Dat wordt nog teveel onderschat in de wereld van het betaald voetbal. Bedrijven willen meer met hun sponsorgeld dan een logo plakken. Steeds meer ondernemingen willen sociale impact realiseren met hun sponsoreuro’s. Het sponsorobject, bijvoorbeeld een BVO, moet een positieve bijdrage leveren aan de samenleving. Dáár wil de sponsor mee geassocieerd worden.”
Dat levert alleen maar winnaars op: de samenleving, de BVO en het bedrijf dat als sponsor optreedt. De samenleving profiteert omdat maatschappelijke projecten bijdragen aan de kwaliteit van het menselijk samenleven. Ook wordt de positie van kansarmen in de samenleving versterkt. De BVO en de sponsor profiteren omdat hun merknamen geladen worden met positieve betekenissen zoals menswaardigheid, duurzaamheid, rechtvaardigheid en solidariteit. Volgens Rovers kunnen BVO’s veel meer geld uit de markt halen wat betreft dit type sponsoring.
EFDN is gevestigd in Breda. Inmiddels heeft de organisatie zeven medewerkers in dienst en is er ook een aantal stagiairs betrokken bij de organisatie. Het verdienmodel van EFDN is verbreed. Naast de inkomsten uit de ledenparticipaties (de fee die clubs en liga’s betalen) haalt Rovers met een aantal projecten ook een substantieel bedrag aan Europese subsidies binnen.
Het lijkt erop dat EFDN in korte tijd is uitgegroeid tot dé toonaangevende organisatie op het gebied van CSR in football in Europa, zoals Ton Strooband, voorzitter van het stichtingsbestuur, het formuleerde. Een bijzondere start-up in de wereld van het internationale voetbal!
F. van Eekeren (2016), De waardenvolle club, Arko Sports Media, Nieuwegein.
M. Hoeben (2015), Stichting Meer dan Voetbal draagt kennis en netwerk over, www.sportknowhowxl.nl, 1 oktober.
T. Strooband (2019), EFDN, een Nederlands initiatief, www.linkedin.com, 12 maart.
J. de Leeuw (2018), Het sportbeleid voor het hbo, Arko Sports Media (hoofdstuk 7 en 8: sociale en economische aspecten van sport).
J. de Leeuw (2017), Welk samenlevingsmodel past bij de Waardenvolle Club?, www.sportknowhowxl.nl,10 oktober.
J. de Leeuw & M. van den Heuvel (2016), BVO en MVO: hoe hoog moet de lat liggen?, www.sportknowhowxl.nl, 6 september.
Vision and Mission, www.efdn.org,geraadpleegd op 11 november 2019.