Tijd voor verandering en op initiatief van Michael van Praag werd de werkgroep 'FUTURE' geïnstalleerd. Alex Tielbeke (N.E.C.), Frank Rutten (Roda JC), Peter Fossen (PSV), Arie van Eijden (Ajax), Paul van der Kraan (Vitesse), Yme Kuiper (SC Heerenveen) en ondergetekende gingen aan de slag onder de bezielende leiding van Michael om de nieuwe Eredivisie en haar organisatie gestalte te geven. Met veel energie, oog voor vernieuwing en verandering en gestuurd en gedreven vanuit de clubs zelf. Een unieke situatie.
Met het resultaat was uiteindelijk ook iedereen tevreden. Er kwam een nieuwe organisatie, clubs gingen op commercieel gebied meer samenwerken, er kwam meer geld binnen (sponsors en televisie) en in plaats van veel gekibbel en onvrede was er rust en solidariteit. De verandering kwam vanuit de clubs, de belangrijkste stakeholders in het betaalde voetbal zelf.
Maar na dertien jaar is het weer tijd voor reflectie en bezinning. De Eredivisie staat op een keerpunt: hoe blijven we meedoen in Europa, hoe wapenen we ons tegen het 'nieuwe geld', hoe houden we de Eredivisie aantrekkelijk, nationaal en internationaal en hoe kunnen we nieuwe geldstromen aanboren?!
Daarom zal met een open blik en zonder vooringenomen standpunten gekeken moeten worden naar kansen en mogelijkheden die de Eredivisie in staat moet stellen om competitief en aantrekkelijk te blijven voor alle stakeholders: clubs, supporters en spelers en last but not least, televisiestations.
Maar het succes wordt bepaald door mate van verandering die clubs zelf willen.
Anders dan in 2003 zijn nu wel externe partijen bij het overleg betrokken. Naast de clubs, ook media vertegenwoodigers, marketeers en sponsors. Op zich prima, zolang er maar geen kleurloos compromis wordt gesloten om iedereen tevreden te stellen.
Wat mij betreft zijn de belangrijkste aandachtspunten:
1. Kunstgras allemaal of niemand
De omstandigheden dienen voor alle clubs gelijk te zijn. Dus niet alleen alleen qua afmeting van het veld, ook de ondergrond waarop gespeeld wordt moet gelijke omstandigheden garanderen. Ook de geloofwaardigheid van de competitie en de weerbaarheid van spelers staat op het spel. De Eredivisie is een export product en om de export te blijven garanderen dient er objectief vergelijkingsmateriaal te zijn. Clubs in het buitenland baseren hun keuzes op onder andere weerbaarheid en kracht en niet louter op technische vaardigheden.
2. Minimumeisen stadion: 10.000 plus
Ambities horen bij betaald voetbal. Daarom worden er minimumeisen gesteld aan de capaciteit van een stadion in de Eredivisie. Dit betreft ook: staantribune (volgens het safe standing principe), minimale business capaciteit en begroting. Alle randvoorwaarden voor de licentie dienen uitgewerkt te worden. Er is maximaal een overgangsperiode van één jaar voor clubs.
3. Geen play-offs
Eem competitie moet herkenbaar en duidelijk uit te leggen zijn voor fans. De huidige play-offs hebben niets gebracht, zeker op Europees niveau niet (zie FC Groningen, FC Utrecht en Heracles bijv.). Competitie eindigt te vroeg, clubs verliezen aandacht, inkomsten en weerstand.
4. 16 clubs in eredivisie
Om ruimte in het speelschema te krijgen en ervoor te zorgen dat er meer weerstand en een nog spannender competitie ontstaan, gaan zowel Coöperatie Eerste Divisie (CED) als Eredivisie CV (ECV) terug naar competities van maximaal 16 ploegen met een simpele promotie-/degradatieregeling: winnaar is kampioen, nummer 2,3,4 spelen Europees, nummers 15 en 16 degraderen rechtstreeks. Lean and mean!
5. Winterstop in januari
In de meest aantrekkelijke periode van het jaar stopt de competitie. Met ingang van het seizoen 2017/18 wordt doorgespeeld, zolang mogelijk en in de laatste twee weken van december (kerstvakantie) in een tempo van 72 uur. Met verschillende aanvangstijden, ook op doordeweekse dagen vanaf 14.30 uur.
6. Eerst KNVB-beker in augustus en na winterstop
Om beter aan te sluiten bij vakanties en de commerciële tijdsfase en de tijdspanne van het transferwindow, start de competitie niet eerder dan 1 september. Zo ontstaan een optimaal en eerlijker speelveld. De laatste twee weken van augustus worden benut (om toch in het ritme te komen) voor KNVB bekerwedstrijden. Zonder amateurs: dus alleen Eredivisie, Eerste Divisie en Tweede Divisie, de rest is ballast. Amateurs organiseren hun eigen KNVB amateurbeker.
7. Competitie begint in september (na transfer window)
Competitie start na transferwindow om een zo eerlijk mogelijk speelveld voor alle clubs te creëren.
8. Johan Cruijff Schaal in buitenland
De organisatorische problemen en de onaantrekkelijkheid van het evenement nopen tot het maken van keuzes. Daarom moet (in navolging van andere landen) serieus worden onderzocht of de Johan Cruijff Schaal niet kan worden gespeeld in bijvoorbeeld het buitenland. Te beginnen in bijvoorbeeld Indonesië, Suriname of het Caribisch gebied. Met nieuwe markten als China, India, Singapore, VS, Australië als potentieel andere aantrekkelijke markten. Ten aanzien van de VS: waarom geen onderdeel van de International Champions Cup (wordt in Amerika, Australië en China gespeeld.) Mooie double header voorafgaand aan bijvoorbeeld Manchester United-FC Barcelona. Het is goed om de nam Johan Cruijff Schaal in stand te houden en dit te vermarkten in het buitenland in combinatie met activiteiten van de JC Foundation.
Wordt de Johan Cruijff schaal toch in Nederland gespeeld, dan altijd in het stadion van de landskampioen. Niet langer op neutraal terrein.
9. Na competitie 5 million euro challenge: knock-out toernooi met financiële bonus
Als de Eredivisie minder wedstrijden telt (16 clubs) dan ontstaat er speelruimte in de kalender. Dan wordt het mogelijk om een nieuw format te introduceren; een knock-out competitie tussen de 16 Eredivisieclubs met als hoofdprijs 5 miljoen (!) In twee weken te spelen. Eventueel kan er een Europees ticket aan verbonden worden. Nieuw event is aantrekkelijk voor TV-partners en supporters: spanning en er is echt iets te winnen.
10. KNVB Beker internationaal met andere landen
Serieus onderzocht moet worden om de KNVB Beker in samenspraak met andere landen te doen, mits zij zich kunnen vinden in de tijdfasering (augustus, en direct na de winterstop). België, Schotland, Oostenrijk, Portugal, Zwitserland gelden als potentiële landen.
11. Commercie CED onderdeel ECV
Om sponsors een daadwerkelijk dekkende propositie en activatie mogelijkheden te geven, valt de commercie van de CED per direct onder die van de ECV. Clubs in de CED brengen collectieve rechten in bij de ECV, die deze vervolgens opneemt in haar eigen ECV propositie. Onderdeel van het telvisiecontract met de open net zender (nu NOS) is dat ook de samenvattingen van de Jupiler League terugkomen in deze reguliere uitzending, waardoor het programma met 30 minuten wordt verlengd.
12. Jupiler League regionaal indelen; 16 clubs maximaal, geen jong elftallen
De opzet van de Jupiler League wordt anders: regionale indeling in poules van 4. Daarna top 8 voor kampioenschap, laatste 8 voor degradatie. Na de poulefase begint iedereen gewoon weer op 0 punten.
13. Nieuwe extra aanvangstijden Eredivisie:
- spelen op maandagavond 20.00 uur in de Eredivisie
- spelen op zondagavond 20.00 uur in de Eredivisie
- spelen op zaterdagmiddag 14.30 uur (1 wedstrijd)
Om het speelaanbod aantrekkelijker te maken voor de televisiekijker wordt het speelschema uitgebreid met een wedstrijd op de maandag en wordt ook de zaterdagmiddag 14.30 uur als tijdstip ingevoerd.
14. Geen overleg meer met burgemeesters
In overleg met het ministerie van Justitie wordt afgesproken dat burgemeesters geen wedstrijden meer kunnen verbieden. De gemeenten die betaald voetbal binnen de gemeentegrenzen hebben, volgen het speelschema van de Eredivisie. Knelpunten worden vooraf door clubs doorgenomen, gemeente spelen daar geen leidende rol in en kunnen niet langer wedstrijden verbieden.
15. Voetballen met kerst en nieuwjaar
Met kerst en nieuwjaar wordt gewoon gespeeld. De winterstop valt in de maand januari.
16. Dubbelprogramma Pasen
Met Pasen wordt een dubbelprogramma afgewerkt. Veel mensen zijn vrij, en net als met kerst is een bezoek aan een voetbal stadion te prevaleren boven het bezoek aan een meubelboulevard.
17. Jeugdcontract: pas na 18 jaar naar buitenland
Om de jeugdopleiding te beschermen spreken clubs in overleg met met ministerie af dat jeugdspelers pas naar het buitenland getransfereerd kunnen worden na hun 18e levensjaar.
18. Licentiezaken, scheidsrechterzaken en competitieplanning naar ECV
Het is van belang dat de clubs baas in eigen huis zijn en blijven en zelf communiceren over bijvoorbeeld het speelschema, de aanstelling van de scheidsrechters en de licentievoorwaarden en de financiële kaders waarin clubs opereren. De KNVB is faciliterend en niet leidend.
19. De KNVB is er voor de breedtesport, ECV is er voor de topsport en leidend in topsport ontwikkeling
De KNVB heeft de focus op de nationale teams, de amateursport en vrijwilligers. De topsportbewaking en -cultuur is taak van de nieuw te vormen ECV.
De ECV stelt een 'commissioner' aan (naar voorbeeld NBA) met verregaande bevoegdheden die de zakelijk leider, uithangbord en visionair leider naar de toekomst is. Daaronder fungeert een RVC van drie personen als toezichthouders.
Toezichthouders maken niet langer deel uit van RvC KNVB omdat hierdoor belangenverstrengeling ontstaat.
Knopen doorhakken
Alleen op deze manier kan de Eredivisie het tij keren. Zoals gezegd: heel veel stakeholders gaan de komende periode meepraten over hervormingen en veranderingen binnen het betaalde voetbal. Het grootste gevaar is dat er een compromis tot stand komt waar uiteindelijk niemand gelukkig van wordt. Daarom moeten er knopen doorgehakt worden en dient de visie van club leidend te zijn boven die van de KNVB. Immers, clubs waren er eerder dan de bond en clubs weten als geen ander de temperatuur van het water: zij voelen dagelijkse de harde realiteit, de KNVB staat verder van de alledaagse praktijk. Benieuwd naar de uitkomst.
Foto: Flickr (CC) Antoon Kuper
