Al jaren worstelt de Nederlandse Eredivisie met een groot probleem. De daling op de UEFA-ranglijst is spectaculair, de inkomsten van de clubs staan onder druk, de voetbal-pyramide kraakt in haar voegen en de stadions lopen niet meer automatisch vol.
Toch slagen de professionals van de clubs uit de Eredivisie er maar niet in om tot veranderingen te komen en na het zoveelste debacle is nu de hulp ingeroepen van een Engels bureau: 21 First Club. Dit consultancybureau moet voor 1 oktober met een advies komen voor een nieuw competitieformat.
21 First Club houdt zich met name bezig op het gebied van advisering van Squad due Diligence, player recruitment en managerial hires. Gek genoeg heeft het bureau geen enkele ervaring met het bedenken en opzetten van nieuwe competitieformats. Reden voor Adriaan Visser, de charismatische voorzitter van PEC Zwolle, om uit de stuurgroep te stappen. Hij had de voorkeur gegeven aan een partij met veel meer ervaring, namelijk de combi UNO en Hypercube.
Maar Hypercube was sowieso niet door de clubs uitgenodigd om mee te doen, omdat men de club van Pieter Nieuwenhuis als te dominant ervaart. Maar zo ingewikkeld is het allemaal niet. Er moet een aantal problemen worden opgelost.
- Gelijkwaardige omstandigheden: natuurgras i.p.v. kunstgras
- Gelijkmatige verdeling tv-inkomsten
- Meer weerstand, lees: meer topduels
- Talenten moet zich beter en sneller ontwikkelen
- Terug naar plek 8 op de UEFA-ranglijst
Nederland telt internationaal niet meer mee. Feyenoord, AZ en Vitesse zijn reeds uitgeschakeld en alleen PSV en Ajax zullen dit seizoen Europees spelen.
"De 'kleine luyden' gijzelen de vooruitgang in de Eredivisie"
De wil tot verandering is er wel bij de clubs, maar het probleem is dat iedere stem telt. Gelukkig is de stemverhouding iets verbetert ten opzichte van het verleden, maar nog steeds dienen 13 van de 18 clubs in te stemmen. Zes stemmen tegen en het is gedaan met ambities, want alle elementen zijn onlosmakelijk met elkaar verboden.
Heikel punt: van 18 naar 16 clubs
Heikel punt is het idee om de huidige competitieopzet te veranderen en het aantal clubs van 18 terug te brengen naar 16. Daar hebben de topclubs en de traditionele clubs uit de middengroep niet zo’n probleem mee, maar de weerstand van de clubs daaronder is groot. Zeer groot. En die situatie is er niet beter op geworden nu grootmachten als FC Twente, Roda JC en Sparta zijn gedegradeerd en FC Emmen, De Graafschap en Fortuna Sittard hun positie hebben ingenomen.
De stemverhouding is een doorn in het oog van veel clubs. Nauwelijks gepromoveerd of Emmen mag direct al meedenken en stemmen over de toekomst van het betaald voetbal. Maar is die club daar wel op ingericht? Is er voldoende kennis in huis? Waarom krijgen gepromoveerde clubs direct stemrecht en niet pas na een periode van bijvoorbeeld drie jaar Eredivisie-ervaring?
De 'kleine luyden' gijzelen de vooruitgang in de Eredivisie. Niet voor niets pleitte ik in het FOX-televisieprogramma De Tafel van Kees voor een andere insteek. Sport gedijt bij duidelijkheid en niet bij gepolder. Een democratische dictatuur schept helderheid en duidelijkheid.
De oplossing is makkelijk:
- De directie van de Eredivisie ontwikkelt zelf een plan
- 3 afgevaardigden van de clubs vormen de mandaatcommissie: 1 vertegenwoordigt de traditionele top-3, 1 is representant van de middengroep en 1 is de stem van de ‘kleinere clubs’
- De directie van de Eredivisie doet een rondje clubs en peilt alle meningen
- Op basis van die meningen wordt het plan definitief vormgegeven
- Als de mandaatcommissie ermee instemt is het wet en wordt het plan ingevoerd
Zo simpel is en moet het zijn. Maar makkelijker gezegd dan gedaan.
Er moeten nu door 21 First Club naast bestaande modellen, ook twee nieuwe competitiemodellen worden ingebracht. En dat op basis van geen ervaring en geen data, want de Nederlandse voetbalmarkt is een onbekende markt voor de Engelse partij.Dat wordt nog interessant.
België staat nu wel 8e op de UEFA-ranglijst
Veel wordt gezegd en geschreven over België en ook hier heeft iedereen zijn mening klaar: geen succes, clubs vinden het niks, etc. etc. etc. Feit is dat België nu 8e staat op de UEFA-ranglijst en ten tijde van het invoeren van het nieuwe competitiemodel 14e.
"Een internationale competitie voor Jong-elftallen wordt gevormd door clubs uit Engeland, België, Nederland en Ruhrgebied"
Ook hoor je dan: waar spelen de topspelers dan? Die spelen toch in het buitenland? Klopt, maar door de invoering van het nieuwe systeem spelen de clubs niet alleen méér wedstrijden, er worden ook meer topduels gespeeld, met dus meer weerstand. En van weerstand leer je. Dat niemand op kunstgras speelt is een bijkomend positief effect. Maar in België, zo hoor je dan ook nog, zijn clubs al in maart klaar. Dat klopt. Dat is een weeffout in het systeem. Daar moet Nederland dus van leren.
Hoe zou het beste model voor Nederland er dan uitzien. En wat zijn de consequenties voor bijvoorbeeld de Keuken Kampioen Divisie?
Dit is het plaatje dat zou kunnen werken:
- Eredivisie terug naar 16 clubs
- Na 30 wedstrijden spelen de eerste 6 voor het kampioenschap + Europese plaatsen
- De punten halveren
- De nummers 7-16 spelen voor degradatie en een plek in de play-off voor een Europees ticket
- 15-16 degraderen
- 13-14 play-off met clubs uit Keuken Kampioen Divisie voor promotie/degradatie. Nummer 7-8 play-off over één wedstrijd voor finaleplaats tegen nummer 4 Eredivisie voor laatste Europese ticket.
Dus:
- Meer wedstrijden
- Meer weerstand
- Meer spanning
- Spelen tot eind mei in plaats van van begin mei
- Meer waar voor geld supporters want de seizoenkaartenprijs blijft gelijk, dus meer wedstrijden voor dezelfde prijs.
De competitie eerder laten beginnen? Dat kan. Door de vakantiespreiding in Nederland zijn nooit meer dan zo’n 3 miljoen mensen gemiddeld op vakantie. De impact is dus beperkt voor de clubs. Dit helpt de trainers om het elftal beter voor te bereiden op de Europese wedstrijden, iets dat België ook al doet.
Noodzakelijk is het niet per se, want vanuit commercieel oogpunt kun je beter in september beginnen, na de transferperiode. Wel zo eerlijk. Kwalificatie voor Europees voetbal zonder veel competitie in de benen is immers zeer beperkt tot een aantal clubs en Ajax en PSV laten zien dat het wel degelijk kan.
Eerste Divisie
Dan de Eerste Divisie:
- Terug naar 16 clubs
- Nummer 1 en 2 promoveren rechtstreeks
- Winnaar periodes spelen voor plek Eredivisie met nummer 13/14 Eredivisie
- Nummer 15/16 degraderen naar de Tweede Divisie
- Jong elftallen verdwijnen uit de voetbal-pyramide.
Clubs uit de Tweede Divisie promoveren naar de Eerste Divisie op voorwaarde dat de licentie-eisen worden aangepast, bijvoorbeeld door een versoepeling van de cao-voorwaarden.
Jong-elftallen
Maar wat doe je dan met de Jong-elftallen? Dat is toch de kweekvijver van het betaalde voetbal en zij hebben ook behoefte aan een hoger niveau en meer weerstand?
Er komen twee divisies Jong-elftallen:
- 1 internationale competitie
- 1 nationale competitie
De internationale competitie wordt gevormd door clubs uit Engeland (Londen), België, Nederland en Ruhrgebied (zo hou je de reisafstanden overzichtelijk). Clubs die niet meedoen aan de internationale competitie spelen een eigen competitie met kans op promotie naar de internationale Jong Competitie.
Dan nog het geld
De clubs willen een meer eerlijke en gelijkmatige verdeling van de tv-gelden. Op zich is dat bijzonder, want de tv-gelden worden gegenereerd op basis van populariteit. Natuurlijk heb je 16 clubs nodig om een competitie te vormen, maar als je puur kijkt naar de nationale verhoudingen genereren de topclubs + FC Twente de meeste kijkers en abonnees op bijvoorbeeld FOX Sports.
Daarnaast hebben de topclubs al een geste gedaan: zij willen van de gegarandeerde inkomsten uit de Europese competitie minimaal 10 tot 20% afstaan aan de overige clubs. Ook andere clubs die zich plaatsen voor Europees voetbal moeten hierin mee. Dit betekent al snel een extra impuls van tussen 10 en 15 miljoen euro, afhankelijk van het aantal teams dat zich plaatst. Kan zeer lucratief zijn. Ajax en PSV (Feyenoord twijfelt nog) zijn daarnaast bereid te kijken naar de verdeling van de binnenlandse tv-gelden. Ofwel: een akkoord ligt binnen handbereik.
Het is allemaal niet zo ingewikkeld, maar er is lef en daadkracht voor nodig en het meest belangrijke: over de eigen schaduw heenstappen en niet bang zijn voor reacties van de eigen achterban, maar louter kijken naar het collectieve belang om de positie van het Nederlandse voetbal in het snel veranderende voetballandschap veilig en zeker te stellen. Daar passen geen ego gedreven principes bij. En daar heb je geen hulp van derden bij nodig. Gewoon zelf doen!
Headerfoto: Shutterstock.com
