In Nederland hebben vijf partijen de handen ineengeslagen om data op één plek bij elkaar te brengen en uit te wisselen. Deze ontwikkeling biedt nieuwe kansen voor het verbeteren van de sportprestaties én -beleving. De eerste stap richting digitalisering van de sportwereld is gezet.
Tijdens het NK Allround & Sprint in januari vond er voor het eerst een live demonstratie van het Thialf fandashboard plaats. Een showcase waar KPN, de KNSB, Sportunity, Rijksuniversiteit Groningen en Innovatielab Thialf aan hebben gewerkt om te laten zien dat het mogelijk is om met de sport, wetenschap en het bedrijfsleven tegelijkertijd te werken aan één gezamenlijk doel middels één infrastructuur. "Met het fandashboard kun je eenvoudig zien welke rondetijden er gereden worden, wat de verwachte eindtijd is, wat de tactiek van de schaatsers is, wanneer iemand versnelt of vertraagt en dat schaatsers juist in de bochten snelheid maken. Het is een nieuwe manier om meer inzicht in de schaatssport te krijgen", zegt Niels Schut van Sportunity.
Het fandashboard komt voort uit een eerdere innovatie: de Sprint Coach. Sprint Coach werkt met behulp van de techniek van MYLAPS. Bij de verbouwing van Thialf zijn in het beton onder de ijsvloer 12 lussen ingefreesd. Als een schaatser daar met een MYLAPS-transponder overheen schaatst kan realtime data worden verkregen. Deze techniek wordt ook gebruikt voor het fandashboard. "De eerste stap in de digitalisatie van de schaatssport was de ontwikkeling van de app Sprint Coach. Maar we wilden meerdere groepen dan alleen coaches bereiken. Daarvoor moet je samenwerken. Niet verticaal, maar op een open platform met meerdere bedrijven", legt Inge Stoter van Innovatielab Thialf uit.
De Data Services Hub van KPN bood deze mogelijkheid en daardoor kunnen meerdere partijen nu live op een transparante en schaalbare manier informatie uitwisselen op één platform. Het open data platform is ontstaan uit een samenwerking tussen KPN, KNSB, NOC*NSF, Sportunity, Rijksuniversiteit Groningen en Innovatielab Thialf.
Het Sprint Coach platform – dat volgde na de ontwikkeling van de Sprint app voor de breedtesport in het schaatsen - was volgens Schut slechts het begin van een nieuw digitaal tijdperk in het schaatsen. Nu is hier met ook de integratie van een volledig open data platform het fandashboard bijgekomen.
"Met data kun je het onzichtbare zichtbaar maken"
Schut denkt in de nabije toekomst aan meer databronnen buiten de MYLAPS-data die aan het platform gekoppeld kunnen worden. "Je kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld vermogens-, hartslag-, ritme- en videodata. Het is nog wel een technische uitdaging, maar hoe gaaf is het als je kunt zien hoeveel energie een rijder nodig heeft om een bepaald tempo te rijden, of met welke hartslag hij of zij dat tempo rijdt? Ook willen we meer interactieve elementen toevoegen, zodat je bijvoorbeeld de schaatsers tijdens hun rit kunt aanmoedigen."
Volgens Schut kan het fandashboard helpen nieuwe groepen mensen te betrekken bij het schaatsen. "Dankzij extra informatie over de rijders en allerlei statistieken kun je je als fan meer verdiepen in de race. Het is een manier om mensen bij de sport te houden. Het is duidelijk dat er nog een slag te slaan is in het schaatsen. Er is enorm veel data beschikbaar en dat biedt mogelijkheden. Met behulp van de data kunnen we de schaatssport leuker maken. Volgend seizoen hopen we dat de app voor iedereen beschikbaar is. Het is onze ambitie de data ook op de grote schermen in Thialf te tonen."
Marko Milovanovic, data scientist bij KPN, denkt eveneens dat data een van de manieren is die het schaatsen vooruit kan helpen. "Met data kun je bepaalde dingen tastbaar maken. Je kunt aan de hand van de cijfers bijvoorbeeld zien dat Sven Kramer een uiterste krachtsinspanning moet leveren. Daardoor ga je als fan nog meer met de rijders meeleven. Data zorgen voor extra beleving. Met data kun je het onzichtbare zichtbaar maken."
Andere kijk
"64 procent zou zelfs extra willen betalen voor een zitplaats met het fandashboard in Thialf"
Voorlopig is de app alleen nog bruikbaar in Thialf. In principe is het platform in elke ijshal te gebruiken, waar lussen onder de ijsvloer worden ingefreesd. "Middels het Open Data Platform willen we steeds meer kennis krijgen van training en prestatie in het schaatsen. Hier kunnen ook recreanten veel van leren. Als we veel data en kennis binnenhalen rond hartslag en snelheid, kunnen we met het platform een flexibel trainingsschema aanbieden. Dat schema past zich aan de capaciteit van de schaatser aan. Zo kunnen we vanuit de digitalisatie een optimale voorbereiding aanbieden voor bijvoorbeeld deelmame aan de Alternatieve Elfstedentocht. Dat is wel een droom", zegt Stoter.
De eerste reacties na de test met het fandashboard tijdens het NK Allround & NK Sprint waren positief. "De kleine groep mensen die het getest heeft, vond het gaaf", zegt Stoter. "De feedback was overwegend positief. Het fandashboard zorgde voor een andere kijk op de race. 64 procent zou zelfs extra willen betalen voor een zitplaats met het fandashboard in Thialf", aldus Schut.
Innoveren doe je samen
Het platform is nu klaar voor de toekomst en biedt mogelijkheden voor andere partijen en andere sporten om aan te sluiten met data, kennis of producten. Milovanovic ziet enorm veel kansen voor de Nederlandse sportwereld. "Schaatsen heeft een briljant tijdwaarnemingssysteem ontwikkeld, terwijl hartslag en vermogen juist in baanwielrennen goed worden gemeten. Wat nou als deze inzichten tussen de sporten gedeeld zouden worden? Daar worden zowel onze schaatsers als wielrenners beter van. Innovatie die plaatsvindt in de ene sport kun je delen met beoefenaars van andere sporten. Je hoeft niet telkens zelf het wiel uit te vinden. Innoveren doe je samen."
De KNWU heeft al interesse getoond en het lijkt een kwestie van tijd voordat meer bonden zich aansluiten bij het project. Stoter: "Er zijn natuurlijk veel partijen die hun data ergens willen opslaan en daar snel bij willen kunnen. In theorie zou je zelfs de gegevens van Strava kunnen koppelen aan het platform. Het is als het ware een stekkerdoos waar je allerlei stekkers in kunt stoppen. Zoals we nu met het schaatsen hebben gedaan bij de stekker van MYLAPS. Als die stekker erin zit kun je het koppelen aan andere dingen. Er zijn heel veel mogelijkheden."
Video: Uitleg over het fandashboard
Extreem schaalbaar
Milovanovic denkt dat in principe elke sport zich leent om aan te sluiten op het platform. "Het DSH is extreem schaalbaar. Je kunt het eenvoudig uitbreiden naar andere sporten, omdat de infrastructuur in de cloud zit. Het enige wat je nodig hebt is meetapparatuur. In het American football plaatst men al sensoren op de bal en op de kleding van de spelers. Dan kun je nog meer data verzamelen. Het laat tevens zien dat je in principe in elke sport data kunt verzamelen. We hopen dat zoveel mogelijk andere sporten zich bij ons aansluiten, zodat Nederland voorop blijft lopen in de sportwereld."
