Meer geld omdat Engeland, Frankrijk, Italië, Spanje en Duitsland meer clubs (minimaal 4) mogen laten deelnemen, waardoor tv-zenders zeker zijn van veel kijkers, want de wedstrijden van clubs uit eigen land trekken meer kijkers.

Maar ook opkomende markten in Azië en het Midden-Oosten dragen steeds meer bij aan de groei van de televisie-inkomsten. En waar in Nederland de wedstrijden van Ajax en PSV nog op het open net te zien zijn, zijn in vrijwel alle landen in de wereld de duels louter achter de decoder (lees via betaaltelevisie) te bekijken.

En omdat de UEFA de kleine landen en clubs die in het verleden Europa Cups hebben gewonnen wilden compenseren, mogen de 32 deelnemende clubs nog eens ruim 500 miljoen extra verdelen. Iets waar PSV en Ajax direct van profiteren door hun Europese prestaties in het verleden. Ajax zal minimaal rond de 45 miljoen euro opstrijken, PSV rond de 30 miljoen euro. Dan zijn de inkomsten uit de Nederlandse tv-inkomsten uit de Eredivisie van rond de 9 miljoen euro per jaar slechts klein bier, peanuts!

Kloof tussen arm en rijk

Waar PSV dit jaar een bescheiden winst van 0,2 miljoen liet noteren door het wegvallen van Europese tv-inkomsten (-22 miljoen), daar zullen die cijfers volgend jaar heel wat rooskleuriger zijn.

Het maakt de kloof tussen arm en rijk alleen maar groter in de Eredivisie en alleen daarom al is het onbegrijpelijk dat kleinere clubs in de Eredivisie de handreiking van de traditionele top 3 om een deel van de Europese inkomsten te delen als onderdeel van de zogenaamde 'veranderagenda' in het betaalde voetbal - waar nu al drie jaar over wordt gesproken - ter zijde te schuiven. Scheelt de clubs in totaal toch al snel rond de 10 miljoen euro. Maar ja, blijkbaar mag vasthouden aan het eigen gelijk veel geld kosten.

Maar terug naar de top 3. Feyenoord valt dit jaar in Europa buiten de boot (net als PSV en Ajax vorig seizoen) en die klap zal hard aangekomen zijn, want direct in het eerste jaar dat er extra geld te verdienen valt in de Champions League en Europa League tast het mis. Waar Ajax leerde van een jaar geen Europees voetbal en zich met passie en focus kwalificeerde voor het miljoenenbal, daar liet Feyenoord zich door het bescheiden AS Trencin verrassen op weg naar de groepsfase van de Europa League. Alsof Europa en de daaraan gekoppelde inkomsten niet belangrijk zijn. De urgentie ontbrak ten enenmale.

Waarom risico nemen?

Alle hoop is nu gevestigd op de realisatie van een nieuw stadion als onderdeel van Feyenoord City, maar dat is op zijn vroegst - mocht het al doorgaan - pas in 2023 gereed. Dan moet je nog vijf jaar overbruggen en zijn Ajax en PSV qua inkomsten lang en breed uit beeld mocht Feyenoord niet of beperkt Europees spelen.

En dan nog is er een risico, want Feyenoord wil een garantie op het spelersbudget van 25 miljoen euro maar een zekerheid is dat niet want waar Feyenoord stelt: wij gaan vóór bij uitbetalingen, dus vóór de gemeente, banken en andere financiers, daar zegt bijvoorbeeld wethouder Adriaan Visser van de gemeente Rotterdam: no way. Feyenoord moet gewoon op haar beurt wachten. Met andere woorden: niet het belang van de club staat voorop, maar dat van de financiers.

Maar een stadion zonder club is al helemaal niet rendabel en een club die speelt in een stadion zonder representatief elftal heeft daar niets te zoeken. Dus waarom zou Feyenoord een groot financieel risico nemen zonder enige garanties, als het geld op het veld verdiend kan worden?

Utopie

De inkomsten uit televisiegelden op Europees niveau gaan een steeds belangrijkere rol spelen. Niet voor niets denkt de UEFA serieus na over een derde Europese competitie. Met nieuwe spelers die aan de deur kloppen als Google, Apple, Facebook, Amazon en DAZN gaat het digitale speelveld steeds verder en sneller veranderen. Niet voor niets heeft Facebook televisieveteraan Peter Hutton aangesteld om live sportcontent aan te kopen.

De eerste contouren zijn al zichtbaar met de verwerving van een deel van de Champions League rechten in de VS en Latijns-Amerika. Cash is geen issue en deze techreuzen zijn in staat om zomaar 3 tot 4 miljard euro neer te leggen voor de wereldwijde uitzendrechten van bijvoorbeeld de Champions League.

Utopie? Nee, zeker niet. Denk aan de rechten van de Olympische Spelen die traditiegetrouw naar de EBU (het samenwerkingsverband van nationale omroepen in Europa) gingen in het verleden voor zo’n 800 miljoen euro. Peter Hutton bood namens Eurosport bijna het dubbele, en kreeg de rechten voor 1,5 miljard euro in handen. Het bood Eurosport een nieuw platform en groei en vervolgens onderhandelde het hard met de traditionele nationale omroepen die voor meer geld de rechten deels mochten behouden.

Focus op halen Europees voetbal

Het grote geld lonkt dus nog meer in de sport en de groei is er nog lang uit. Door de verdergaande digitalisering en de grote behoefte aan relevante livecontent worden de sportrechten en in het bijzonder de voetbalrechten alleen maar meer waard. En in alle eerlijkheid: tegen Europees tv-geld kan geen nieuw stadion op. Hoe groot, luxe en modern je Feyenoord City ook maakt; wie niet Europees speelt moet zich grote zorgen maken.

Daarom is met name in Rotterdam snelheid geboden. Kwalificeren voor Europees voetbal is op korte termijn veel belangrijker dan de realisatie van een nieuw stadion. Want de inkomsten zullen ook in een nieuw stadion niet spectaculair groeien. De groei (PSV is het mooiste voorbeeld dit jaar) komt uit de toename van de internationale televisiegelden uit de Europese toernooien. Daar moet dan ook als club de focus op liggen. De rest is bijzaak.

Niet voor niets heeft PSV besloten het stadion niet uit te breiden of aan te passen. Ook zij zien dat het moeilijk zal zijn investeringen in nieuwbouw of verbouw terug te verdienen uit de traditionele elementen.

Nee, meedoen in Europa levert vele malen meer op, het versterkt de eigen vermogen positie, beperkt de schuldpositie en als er dan iets aangepast moet worden in het stadion ligt het geld op de plank. En kan de focus blijven op wat echt belangrijk is: een sterk en competitief elftal dat jaarlijks op het Europese podium speelt. Ook al is het maar tot de winterstop.

Tegen de Europese gelden kan qua inkomsten geen stadion met veel capaciteit en welke fraaie businessruimtes dan ook op!

Niet investeren in stenen

Dus mocht Feyenoord de komende jaren niet of beperkt Europees spelen dan zal de kloof met Ajax en PSV alleen maar groter worden en het gat met clubs als AZ, Vitesse en ook FC Utrecht kleiner, waardoor kwalificeren voor Europa nog lastiger wordt. Je kunt straks in een prachtig stadion spelen tegen hoge lasten, maar dan zou het zo maar kunnen dat het aloude gezegde 'operatie geslaagd, patiënt overleden’ opgaat.

Dus bij de planvorming rond Feyenoord City moet niet alleen gekeken worden naar een businesscase op basis van spelen in de Eredivisie, grotere capaciteit, hospitality, business seats, -units en events, maar je kunt nu beter kijken naar waar het echte geld wordt verdiend: in Europa. Op zes doordeweekse avonden van september tot en met december! En mocht je dan als club nog overwinteren, dan is dat een extra bonus. Dan kun je nu beter investeren in je elftal dan in stenen!

Foto's: OMA/Gemeente Rotterdam